Last updated on Tháng chín 15, 2023
Vụ cháy hôm qua ở Hà Nội có lẽ là một trong những tai nạn cháy nổ nghiêm trọng nhất ở Việt Nam. Nhưng điều đáng sợ hơn là những tai nạn cháy nổ như thế này có lẽ sẽ còn tiếp diễn nhiều nữa do đặc thù môi trường xã hội ở đô thị Việt Nam có nhiều nguy cơ cháy nổ hàng ngày hàng giờ cực kỳ cao.
- Nhà xây nhiều lồng sắt, cửa sắt, cửa cuốn, không có cửa hậu, cửa sổ khó mở.
- Giữa các nhà không có khoảng trống, xây san sát nhau.
- Nấu nướng bằng lửa, bằng gas không an toàn.
- Hay đốt lửa vì nhang đèn, cúng lễ, hút thuốc tỉ lệ cao.
- Nhiều hệ thống điện, thiết bị điện thiếu an toàn.
- Kiến thức sử dụng điên kém.
- Ý thức phòng cháy không cao
Thay đổi môi trường chung và ý thức chung thực là khó khăn, một cá nhân không làm được. Vì vậy để tránh bị tai nạn cháy nổ cho từng cá nhân hoặc hộ gia đình, có lẽ đơn giản nhất là tìm cách thoát nạn cho dễ.
- Mua thiết bị báo động cháy tự động, hiện có bán rất nhiều trên thị trường và không đắt. Thiết bị báo động cháy có thể tự phát hiện nhiệt, hoặc phát hiện khói. Mua thiết bị báo cháy tự động có lẽ có ý nghĩa thực tiễn hơn mua bình chữa cháy, vì đa phần mọi người không biết, không kịp, không đủ bình tĩnh để sử dụng các bình chữa cháy. Như nhiều vụ cháy gần đây, nếu mọi người được báo động kịp thời ban đêm thì chắc thiệt hại đã không lớn như vậy.
- Nếu phòng không có ban công hoặc cửa sổ thoát được ra ngoài, thì có lẽ nên tránh xa các căn phòng đó, nếu không phải cải tạo gấp.
- Để thoát hiểm từ của sổ, ban công thì chắc chắn là cần cầu thang. Mọi người nên mua thang dây, thang thoát hiểm khẩn cấp, cũng không hề đắt và bán khá sẵn.
Vài kiến thức cơ bản và đơn giản về sử dụng điện an toàn
- Không được cắm nhiều thiết bị vào chung một ổ cắm (kiểu cắm như vòi bạch tuộc). Sở dĩ như vậy vì tổng dung lượng điện (ampe) sử dụng dễ dàng vượt quá dung lượng giới hạn của ổ cắm, rất nguy hiểm.
- Luôn phải làm vệ sinh bụi ở các ổ cắm vì bụi kết hợp với không khí ẩm sẽ dẫn đến chập điện.
- Rất nhiều thiết bị điện kém chất lượng đang được sử dụng: cục sạc điện, dây sạc điện, điện thoại rẻ tiền, pin sạc điện lớn (xe máy điện). Thường thì các thiết bị của hãng uy tín như iPhone, Anker được thiết kế tốt sẽ là an toàn hơn. Các hãng không có tên tuổi thì nguy cơ cao hơn, phải cẩn thận. Nên bỏ đi nếu không chắc chắn về chất lượng. Nếu chưa thể bỏ được thì chớ bao giờ vừa dùng vừa sạc, và phải để gần bình xịt chữa cháy.
Cần xem xét cải tạo hệ thống bếp, điện trong nhà.
- Nếu có thể thì bỏ bếp gas đi. Nếu không bỏ gas thì nên mua bếp gas có chế độ an toàn, tự động tắt khi quá nóng, mua thêm thiết bị báo rò rỉ gas. Và nhất là không bao giờ được rời khỏi bếp khi đang nấu bếp . Bếp gas nên gần cửa sổ thoáng khí và thiết bị hút không khí. Quá nhiều thứ cách rách thế thì bỏ gas đi cho xong. Điện thì không thể bỏ nhưng gas có thể bỏ.
- Cải tạo hệ thống điện trong nhà với thợ điện chuyên nghiệp, ví dụ lắp đặt automat đủ với công suất đồ điện trong nhà.
Ở nước Nhật hiện đại, trang thiết bị điện gas rất tốt mà vẫn thỉnh thoảng có cháy, nguyên nhân lớn nhất lại do hút thuốc lá bất cẩn (ngủ quên khi hút thuốc, tàn thuốc lá cháy lan ra), và do cách sử dụng điện không an toàn như trên. Tất cả đều chủ yếu do con người cả, chứ nguyên nhân là hệ thống chỉ là yếu tố phụ.