Last updated on Tháng chín 15, 2023
Bất cứ ai sống ở Nhật, kể cả du học sinh, có thu nhập khoảng 100 vạn Yên trở lên đều phải đóng thuế thu nhập và thuế dân cư. Tuy nhiên hệ thống thuế cũng có một số cơ chế hơp pháp để giảm thuế. Một trong những cách được nhiều người sử dụng là đăng ký người thân phụ dưỡng để giảm 2 khoản thuế trên. Không tính con cái ở độ tuổi sinh viên đại học, cứ 1 người thân phụ thuộc từ 16 tuổi trở lên sẽ được giảm thu nhập tính thuế cả 2 khoản là 71-86 vạn Yên, nếu mức thuế thu nhập 5%, thuế dân cư 10% thì là được giảm 5-6 vạn Yên tiền thuế, thu nhập cao hơn sẽ được giảm nhiều hơn (ở đây chỉ tính áng chừng, không đi sâu vào tính toán chi tiết).
Điều kiện đối với người thân được phụ dưỡng là (1) họ hàng trong phạm vi 6 đời, (2) thu nhập dưới 103 vạn Yên. Với người thân không sống ở Nhật cần thêm điều kiện là (3) có chứng minh gửi tiền phụ dưỡng trong năm đó. Tuy nhiên, Cục Thuế Nhật không kiểm tra điều kiện (2) (chỉ yêu cầu kê khai), còn điều kiện (3) thì chỉ kiểm tra việc chuyển tiền nhưng không chỉ định mức tối thiểu, nên nhiều người Việt Nam, đông thứ 2 trong số người nước ngoài ở Nhật, đang lạm dụng luật này để đăng ký nhiều người thân ở Việt Nam làm người phụ dưỡng. Có những trường hợp đăng ký đến cả cô dì chú bác cháu.
Năm 2023 này, Cục Thuế Nhật đã đưa ra quy định mới yêu cầu chặt chẽ hơn về điều kiện (3). Cụ thể là đối với người thân phụ dưỡng từ 30 đến 69 tuổi cần phải có chứng nhận gửi tiền về ít nhất 38 vạn Yên (gần 62 triệu VNĐ, tỉ giá 163 Yên/VNĐ).
Có lẽ quy định này cũng chỉ làm khó người Việt thêm chút xíu chứ họ vẫn có cách để lách luật. Tuy nhiên, với những ai có ý định xin tư cách vĩnh trú ở Nhật (tương đương visa định cư), trong vòng vài năm trước khi xin visa này thì cần tính toán kỹ càng giữ thu nhập của bản thân và số tiền khấu trừ thuế, cũng như sự hợp lý trong danh sách người phụ thuộc. Nếu bị Bộ Tư Pháp coi là có biểu hiện trốn thuế, lách luật không trong sáng, thì có thể bị ảnh hưởng đến quyết định được cấp tư cách vĩnh trú.
Ngoài cách giảm thuế trên còn có những cách khác giảm thuế hợp pháp khác, sẽ viết sau.